Bundan 88 yıl önce 1925 Kürt ayaklanmasının lideri Şeyh Sait ve 46 arkadaşının 28 Haziran 1925 günü Diyarbakır’da idam edilişleri ile ilgili il binasında bir anma toplantısı düzenlendi.
Anma toplantısında Şeyh Sait ve arkadaşlarının anısı için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. İl Başkanı Bedri Çınar, Şeyh Sait Hareketi ile ilgili bilgi verdi.
Bedri Çınar konuşmasında Şeyh Sait’in 1865 yılında Erzurum’un Hınıs ilçesi Kolhisar köyünde dünyaya geldiğini, Şeyh Sait ailesinin köklü ve büyük bir aile olduğunu, ailesi daha Osmanlı padişahı 4. Murat döneminde düşman saldırıları ile karşılaştığını ve dedesi Seyit Haşim’inde bu dönemde katledildiğini belirtti.
Şeyh Sait’in 1921 yılında kurulan Azadi örgütü ile ilişkilerini belirten Çınar: Azadi örgütünün başkanı Cıbrani Halıt Bey ve Bitlis Milletvekili Yusuf Ziya’nın 1924 yılında tutuklanması üzerine başkanlık görevinin Şeyh Sait’e kaldığın belirtti.
Bir provokasyon sonucu örgütün ön gördüğü tarihten önce başlamak zorunda kalan hareket 1925 yılının Şubat ayında Kürdistan’ın bütün bölgelerinde başlar. Kısa bir süre içinde Muş, Bingöl, Diyarbakır, Malatya ve çevrelerini ele geçirilir.
Türk hükümetinin bu durumdan endişeye kapıldığını Erzurum, Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van’daki süvari alaylarını harekete geçirerek güneyden de Fransızlarla anlaşarak Şeyh Sait Harekatını kuşatma altına alan Türk Devletinin kanlı saldırıları sonucu Şeyh Sait ve arkadaşlarının geri çekilerek İran’a geçmeye planladıkları ancak Şeyh Sait’in bacanağı binbaşı Kasım’ın ihbarı üzerine Muş Varto arasındaki Abdurrahman Köprüsün de 15 Nisan günü Şeyh Sait çok sayıda yaralı arkadaşları ile birlikte Türk Hükümetine esir düşer. Türk Devleti Şeyh Sait ve arkadaşlarını Diyarbakır’a gönderir ve burada İstiklal Mahkemelerinin kararı ile 28 Haziran günü Şeyh Sait ve 46 arkadaşı idam edilir.
Harekat sonrası 14 şehir, 700 köy, 9000 bine yakın ev yakılır, yıkılır ve harabeye çevrilir. 50.000 kişi göç ettirilir, 7500 kişi zindanlara atılır, 660 kişi idam edilir, 80.000’e yakın Kürt bu harekatta katledilir.
Şeyh Sait’in idam sehpasındaki “ARKAMIZDAN AĞLAYIPTA ZALİMLERİ SEVİNDİRMEYİN, HAREKATIMIZI İYİ ANLAYIN VE BİZDEN SONRAKİLERE ANLATIN.” sözleri ile Şeyh Sait ve arkadaşları bir kez daha saygı ve minnetle anılarak anma toplantısı sona erdi.
About Post Author
