Alaeddin ARAS
Soma üzerine bilen-bilmeyen konuşmayan ve yazmayan kimse kalmadı gibi. O zaman ben de bir iki satır yazayım dedim ve bilimsel olmayan bu düşüncelerimi yazılı olarak paylaşıyorum. İş yerlerinde yeteri kadar tedbir alınmamışsa ölümlü veya yaralamalı vakalara iş kazası demek haksızlık olur ve vicdansızlıktır. Hükümetin (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı )bu yasayı çıkarma mantığı eksik yasa, olmayan yasadan daha iyidir düşüncesini ileri sürdü. Buna kimi sendikalarda ses çıkarmadılar. İşveren temsilcileri ise bu haline bile itiraz ederek daha eksikli (olumsuz) bir yasa için diretiyorlardı.
İş Sağlığı ve Güvenliği yasasının eksikliğini ve yanlışlığını en fazla dile getiren TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) ile TTB (Türk Tabipler Birliği) temsilcileri oldu. Bu iki meslek birliği görüş ve önerilerini İş Sağlığı Ve Güvenliği Konseyi’ne sunduklarında itirazlarla karşılaştılar. 30 kişilik kurulda çoğunlukla kabul görmeyi gerektiğini söyleyen bakan ve bakanlık yetkilileri kurulun %60‘nın kamu ve % 30’nun hükümete yakın işveren ve sendikalardan oluştuğunu bilerek dayatıyordu.. Yasa bu kurul üyelerine dahi sunulmadan bakanlık web sayfasına konuldu. Yasa bu haliyle caydırıcı değildi. İş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimlerinin ücretlerini kamudan almaları veya birlik bünyelerinde oluşacak bir fondan almaları ve birlikleri tarafından denetlenmeleri, onların dikkatli ve tarafsız davranmalarını zorunlu hale getirir.
Demokrasi ve Özgürlüklerin tam yaşanamadığı, İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün oluşmaması sonucu çalışanlara işyerlerinde verilen 5-10 günlük eğitimler yeterli olmuyor. Ayrıca işyerlerinin özelliklerine göre, çalışanların belirli bir çalışma pratiğinden önce tehlikeli yerlerde çalıştırılmamaları gerekir. Bir işyerinin teknik özelliklerini bilmeden, şu da yok- bu da yok önerilerin anlamı yok. İş yerlerinin sahip olması gereken önlemlerin, sektörde, iş yerinde çalışanların ve ilgili uzmanların önerileri dikkate alınmalı.
Kömür madenciliği başlı başına bir sektör. TMMOB Maden Mühendisleri Odası, iki yılda bir kömür kongresi düzenliyor, buradaki teknolojileri ve uygulamaları tartışmaya açıyor. Kömür madenciliğinde, Soma kömürlerinin önemli bir yeri var. Kendisine has özellikleri olan ve kendi kendine (hava ile temasında) tutuşabilen bir kömür. Teknik özellikleri ile ilgili Maden Mühendisleri Odası’nın görüş ve önerileri dikkate alınmalıdır.
Ocaktaki yangın ve patlamanın neden kaynaklandığını, içerideki ve dışarıdaki makine, ekipman ve göstergelerin durumu ve kayıtları incelendikten sonra rapor hazırlanır. Maden ocağının ağzı neden kapatılıyor demek anlamlı değil. Kapatma içerdeki yangını söndürmeye yönelik tedbirlerden biri. Soma kömür ocakları üzerinden fırsat bilip eleştirileri farklı yerlere çekme anlayışını doğru bulmuyorum. Ancak aynı zamanda hükümetin madencilik ile iş sağlığı ve güvenliği politika ve uygulamalarını hiç doğru bulmuyorum. Bilirkişi raporu en kısa zamanda açıklanmalıdır.
Günlerdir basında dile dolanan taşeron sistemine gelince; TMMOB’nin, yıllarca bu sistemin sorunlarını dile getirip terk edilmesi gerektiği yönünde dile getirdiği, söylem ve raporlarına zamanında kulak tıkayan basının, kimi köşe yazarları ve televizyon programlarının bunu, dillerine dolamasını ve bir süre sonrada unutmaya terk edeceklerini anlamış değilim. TMMOB’nin görüş ve önerilerini, daha önce yayınlanmış raporlarını kulak ardı eden, basın, kimi çevreler ve hele hele mecliste temsil edilen muhalefet partilerine ne demeli.
Alaeddin ARAS