Ji ser damezrandina Komara Kurdistanê ra 74 sal derbas bûn. Her wek tê zanîn roja 22’yê Çileyê sala 1946’an li Rojhilatê Kurdistanê bi pêşengîya nemir Qadî Mıhemmed u hevalên wî, komarek hate damezrandin. Komara Kurdistanê di dîroka Kurdistanê da sikanek e. Her çend temenê komarê 11 heyv ajotibe jî, di mabeya wan yazde heyvan da, gelek nirx u hêjayên netewa Kurd hatin xûlqandin, ku heta îro û heta hetayê wê wek nirxên netewî di jîyana civakî ya Kurdan da her hebin. Lewra ye ku ev Komar ji bo gelê Kurdistanê cerbandineke pir giring e.
Di dema desthilatîya Komara Kurdistanê da, di warê çand û ziman û huner û edebîyatê da gelek gavên giring hatin avêtin. Operayeke netewî bi navê “Daykî Niştiman” hate saz kirin, di warê çapemenî u weşangerîyê da jî, gelek cehdên giring encam dan. Zimanê Kurdî bû zimanê fermî û zimanê hînkarî û perwerdekarîyê. Şagirtên dibistanan gîhîştin zimanê xwe û bi kurdî dest bi xwendin û nivsandinê kirin.
Damezrênêr û avakar u pêşengê Komarê “Komeli Jiyannewey Kurd” JÊKAF bû. JÊKAF ji piştî demeke kin ra xwe veguhast û bû partî.Partîya Demokrat a Kurdistana Îranê, ( PDKÎ:HDKÊ) rênîşander û parêzgerê Komara Kurdistanê bû. Bêguman di wê demê da xebat û çalakîyên PDKÎ nayên ji bîr kirin. Avakirina Komara Kurdistanê li Mahabadê di heman çax da avakirina Partya demokrat a Kurdistana Îranê ye jî. Serokê Komarê pêşewa Qadî Mihemmed serokê Partîya Demokrat a Kurdistana Îranê jî bû. Partî u Komar di hemançax da hatibûn dinyayê. Komar nema karî li ser kar bimîne, lê Partî îro jî bi mêrxasî ji bo azadîya Rojhilata Kurdistan têdikoşe, dixebite.
Komara Kurdistanê bi piştevanîya Artêşa Sor a Sovyetê hate damezrandin û pir mixabe, ku dîsan bi destkêşana heman artêşê ber bi hilweşanê ve çû. Sovyetê heyf u mixabin ku, meyla xwe dabû ser Komara Gelî a Azarbeycanê û piştgirîya Komara Kurdistanê bidawî anî. Serokê Komara Kurdistanê nemir Qadî Mıhemmed heta axîrîn nefesa xwe ji bo jîyandina Komara Kurdistanê li ber xwe da, lê rejima dirinde a Îranê, ji piştî paşta vekêşana Artêşa Sor ra hêriş bire ser Komarê û hikumeta herêmê têk bir.
Qadî Mıhemedê nemir û hevalên wî roja 31’ê meha diwazdan a sala 1946’an şehîd ketin. Lewra ew roj wek roja şehîdên Kurdistanê tê yadkirin.
Komara Kurdistanê yekem dewleta serbixwe ya gelê Kurd e, ku ji alîyê Neteweyên Yekgirtî (NY) (Miletên Yekbûyî) va, bi fermî hatîye naskirin. Heyf û mixabin, ku piştî qûlîbîn û vekêşana Artêşa Sor, hêzên faşist û kevneperest dewlata Kurda hilweşandin. Di vê babetê da, Îxaneta Leşkerê Sor neqabil e, ku were ji bîr kirin.
Komara Kurdistanê yekem car artêşeke nîzamî ji bo xwe danî û ji bo leşkerên Kurd navê Pêşmerge lê hat danîn. Pêşmerge ew kes e, ku pêş hemû kesî diçe mirinê. Yanî parêzgerê gel û welat e pêşmerge. Her wiha Komarê sîrûda netewî da ” Ey Reqîb” wek merşa Kurdî qebûl kir, ku her niha jî hemû Kurd vê yekê dipejirînin. Qencî u sûdên Komarê helbet ne evqas in. Her wiha roja ala Kurdan di vê demê da hate kivş kirin û ala rengîn hate eşkere kirin, ku ala Kurdan jî ji wê demê va pîroz e, ji bo hemû Kurdan.
Bi avakirina Komara Kurdistanê re, cara yekem bû ku bi navê “Peymana Sê Sînor” çawanîya pêwendîyên navbera rêxistinên Kurdî hate sererast kirin. Di vê demê da, Komela, Xoybun û Hêvî wek sê rêxistinan ku her yek ji wan ji beşekê Kurdistanê bûn, di navbera xwe da destebiratî ava kirin û wek hevalbend Komara Kurdistanê serketinek netewî pejirandin û jêre bûne arîkar. Paytextê Komara Kurdistanê bajarê Mahabadê bû. Gelek gund u bajar u bajarokên herêmê di bin desthilata Komarê da bûn. Lê mixabin ku Komara Kurdistanê salek jî nekarî xwe li ser pîyan bigire.
Em wekî Partîya Maf û Azadîyan-HAKPAR, bi rêz Komara Kurdistanê bibîr tînin. 74. min salvegera Komara Kurdistanê li gelê Kurdistanê pîroz dikin.
Komara Kurdistanê ya Mahabadê sikaneke gelek giring e di dîroka gelê Kurd da. Dewleta fermî a ku jî alîyê Koma miletan ve hatîye naskirin, yekem derge bû Kurd tê da derbasî cîhanek azade dibûn.
Di 74. min salîya vê Komara netewî da, divê gelê Kurd wan rojan yad bike û ji ceribandina wê Komarê dersan werbigre.
Komara Kurdistanê, rûyê pîroz a diroka Kurdistanê ye. Rûhşad bin Qadî Mıhemmed u hevalên xwe.
Berxwedana Qadî Mihemed, bawerîya gelê Kurdistanê qaîmtir dike.
22.01.2020
Nivîsingeha Ragîhandin û Çapemenîyê ya Partîya Maf û Azadîyan / HAKPAR
BÛROYA ÇAPEMENÎYÊ YA HAK-PAR
Serrgêrê Awan Kerdişî Komara Kurdîstan
Awan bîyayişî Komarê Kurdistan sero ra 74 serrî vîyartî. Senî ke yeno zanayiş rojê 22’yî aşmê Çileyî serrê 1946’ de Rojhelatî Kurdistan de, serektîyê nêmerde Qadî Mihemmed û embazanî ey de yew komar ameyî awan kerden. Komarê Kurdistan tarîxî Kurdistan de zaf muhîm yew ca gena. Her çiqas emirî na komar 11 ( yewendes) aşmî biramo zî , mîyanî nê yewendes aşman de zaf qîmet û çîyê erjîyayê yê netewaya kurd ameyî meydan ke heta ewro û heta- heta sey qîmetî netewî cûyê cematî yê kurdan de her tim bimanî. Çunke semedê şarî Kurdistana ceribnayişî na komar zaf muhîm o.
Wextî hikumî Komara Kurdistan de, wareyanî kultur û ziwan û huner û edebîyat de zaf gamî muhîm ameyî eşten. Yew operaya netewî bi nameyî “Daykî Niştiman” ameyî awan kerden, wareyanî çapemenî û weşangerî de zî, zaf cehdî muhîm ameyî kerden. Ziwanî kurdî bi ziwanî fermî û ziwanî musayişî û perwerdekarî. Wendoxî mekteban resayî ziwanî xo û bi kurdî dest bi wendiş û nuştiş kerd.
Awankerdoxî komar “Komeli Jiyannewey Kurd” JÊKAF bî. JÊKAF yew mude cuwa pey xo bedilna û bî partî. Partîya Demokrat a Kurdistana Îranê, ( PDKÎ: HDKÊ) rayîr nîşandar û pawitoxî Komara Kurdistan bî. Bêguman no dem de xebat û çalakîyî PDKÎ nêyenî vîrkerden.
Mahabad de awan kerdenî Komara Kurdistanê eynî wext de bi awan kerdenî Partîya demokrat a Kurdistana Îran zî. Serekî Komar pêşewa Qadî Mihemmed serekî Partîya Demokrat a Kurdistana Îran bi zî. Partî u Komar eynî wext de ameyebî dinya. Komar nêşkayî zaf bicwîyo, la Partî heta ewro zî bi mêrxasî semedê azadîyê Rojhelatî Kurdistana têkoşînê xo ramnena.
Komarê Kurdistan bi paştdayişî Artêşa Sûr ê Sovyet ameyî awan kerden û çi heyf ke reyna ridî destantişî eynî artêş ra verba riciyayişî şî. Çi heyf û gune ke Sovyet meylî xo dabi Komara Gel ê Azarbeycan ser o û fek paştgirewtişî Komara Kurdistan ra verada. Serekî Komara Kurdistan nemerde Qadî Mıhemmed heta nefesî xo yo peyên semedê ciwiyayişî Komara Kurdistana xoverda, la rejîmo zalim ê Îran, xo tepîya antişî Artêşa Sûr ra pey hêriş kerd Komarî ser o û Hikumatî Kurdîstan beynate ra wedarit.
Qadî Mıhemedo nêmerde û embazî ey roje 31’î aşme diwanzdes de serrê 1946’ de şehîd kewtî. No rid ra na roj sey rojê şehîdanî Kurdistanê yena yad kerden.
Komara Kurdistan dewleta serbixo ya yewin a kurd a ke hetî Neteweyanî Yewbîyaye ( NY ) (Miletî Yewbîyayê) ra, bi fermî ameya naskerden. Heyf û gune ke ricîyayiş û xo tepîya antişî Artêşa Sûr ra pey, hêzanî faşist û kehenperest Dewlatê Kurd ricna. Îtya de ganî îxanetî Leşkerî Sûr nêyero vîrakerden.
Komara Kurdistan semedî xo ya reya verên yew artêşa nîzamî awan kerd û semedî leşkeranî kurd nameyî Pêşmerge ame şoxilnayiş. Pêşmerge o keso ke her kesî ra vero şino merg. Yanî pêşmerge pawitoxî şar û welat o. Her wina Komar merşa netewî ‘‘Ey Reqîb” sey merşê kurd qebûl kerd ke nika zî heme kurd nayê qebûl kenî. Helbet feyde û holîye Komar hend nêyî.
Her wina rojê ala kurdan no dem de ameya kifş kerden û ala rengîn ameya eşkira kerden ke ala kurdan zî, o wext ra semedî heme kurdan pîroz a.
Bi awankerdişî Komara Kurdistan a, reya verên bi nameyî “Peymana Sê Sînor” eleqayî mîyanî rêxistinanî kurdan virazîyayî. No dem de Komela, Xoybûn û Hêvî sey hîrê rêxistin ke her yew yew parçeyî Kurdistan ra bî, mîyanî xo de destbiratîye awan kerd û sey embazan Komara Kurdistanê sey yew serkewtişo netewî qebûl kerd û ci rê bîyî hetkar. Paytextî Komara Kurdistan bajarî Mahabad bi. Zaf dew û bajar û qezayî mintiqa binî hikumdarîye Komar de bî. La çi heyf ke Komara Kurdistan nêşkayî yew serr xo lingan ser o de bigero.
Ma sey Partîya Maf û Azadîyan – HAKPAR, bi rêz Komara Kurdistanê vîranî. 74. in serrgêrayeyî Komara Kurdistan şarî Kurdistan rê pîroz kenî.
Komarê Kurdistan tarîxî Kurdistan de zaf muhîm yew ca gena. Dewleta fermî ya ke hetî Komê Miletan ra ameya naskerden, reya verên bi ke kurd kewtenî yew dinyaya azad.
74. in serrê na Komara netewî de, ganî şarî kurd nê rojan yad bikero û ceribnayişî na Komar ra dersan bîgero.
Komara Kurdistan, riyo pîroz ê tarixî Kurdistan o. Rûhşad bîyeni Qadî Mıhemmed û embazî xo.
Xoverdanî Qadî Mihemed, bawerîye şarî Kurdistan qaîmêr keno.
22.01.2020
Nuştegehî agahîdayîş û Çapamenîye
Partîya Maf û Azadîyan / HAKPAR
About Post Author
